April 6, 2009

Θρησκευτικές εικοτολογίες




«Οι υποθέσεις βασίζονται αναγκαστικά στην εικοτολογία και την πιθανολογία. Το γεγονός και μόνον ότι σπανίζουν οι αξιόπιστες ιστορικές πληροφορίες σχετικά με τα βιβλικά δεδομένα, υποχρεώνει τον κάθε ειδικό ερευνητή να καταφεύγει στην πιθανολογία, αν βεβαίως δεν προτιμήσει να μείνει άφωνος. Δεν πιστεύουμε φυσικά στην απιθανολογία, αλλά δεν βλέπουμε πώς μπορεί κανείς να ξεφύγει από τις γνωστές ιστορικές πληροφορίες και, μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, είναι αναπόφευκτη η πιθανολογία για να ερμηνευτούν οι λιγοστές και συχνά θολές ενδείξεις που υπάρχουν.

Η πιθανολογία, όπως ακριβώς και η θεολογία, περιέχεται σε κάθε είδους επιστημονική βιβλική μελέτη. Τα Ευαγγέλια είναι ατελή διφορούμενα και, συχνά, αντιφατικά ντοκουμέντα. Στα τελευταία δύο χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι έχουν διαφωνήσει στην ερμηνεία τους και έχουν φτάσει ακόμη και σε πολεμικές συγκρούσεις, για να επιβάλουν τη μία ή την άλλη πιθανή σημασία των κειμένων τους. Μία είναι μόνον η αρχή που επικρατούσε ανέκαθεν στην πορεία σύγκλισης των χριστιανικών παραδόσεων: Κάθε φορά που βρίσκονταν ενώπιον της ασάφειας των γραφών, οι εκκλησιαστικές αρχές κατέφευγαν στην πιθανολογία προκειμένου να διατυπώσουν μια υπόθεση σχετικά με τη σημασία που μπορεί να είχε κάποια από τις πολυάριθμες ασάφειες των κειμένων. Από τη στιγμή που γίνονταν δεκτά τα συμπεράσματά τους καθιερώνονταν, ενσωματώνονταν στο δόγμα και – εντελώς λανθασμένα – κατέληγαν να θεωρούνται αναμφισβήτητα δεδομένα με το πέρασμα των αιώνων. Τέτοια συμπεράσματα όμως δεν έχουν καμιά σχέση με τα γεγονότα. Αντιθέτως, είναι εικοτολογίες, πιθανολογίες και ερμηνευτικές απόπειρες που παγιώθηκαν μέσα στην παράδοση. Αυτή ακριβώς η παράδοση εκλαμβάνεται λανθασμένα ως γεγονός.

Θα ήταν αρκετό ένα μόνο παράδειγμα για να εικονογραφήσει αυτή τη διαδικασία. Όλα τα Ευαγγέλια συμφωνούν πως ο Πιλάτος αναφέρεται στον Ιησού ως «βασιλέα των Ιουδαίων» και πως είχε τοποθετηθεί μια τέτοια επιγραφή πάνω στο σταυρό του. Αλλά, μόνον αυτό μας λένε τα Ευαγγέλια. Δεν προσφέρουν καμιά ένδειξη για το αν ο τίτλος είχε κάποια βάση ή όχι - καμιά ένδειξη αν ο Ιησούς διέθετε πραγματικά ή διεκδικούσε έναν τέτοιο τίτλο. Στο παρελθόν κάποιοι είχαν απλώς υποθέσει ότι ο τίτλος του είχε αποδοθεί χλευαστικά. Η υπόθεση αυτή βασιζόταν σε εικοτολογική ερμηνεία, αλλά οι περισσότεροι σημερινοί χριστιανοί δέχονται ως αναμφισβήτητο γεγονός πως ο τίτλος αποτελούσε στην πραγματικότητα χλευασμό. Αυτό δεν έχει καμιά σχέση με τα γεγονότα. Αν διαβάσει κανείς τα Ευαγγέλια χωρίς οποιεσδήποτε προκαταλήψεις, δεν θα βρει κανένα στοιχείο που να τον πληροφορεί ότι ο τίτλος δεν αποδόθηκε στον Ιησού με κάθε σοβαρότητα και πως δεν ήταν απολύτως νόμιμος ή εύλογος. Στο κάτω-κάτω, διαβάζοντας τα σχετικά με τη γέννηση, μαθαίνουμε πως τρεις μάγοι έρχονται στον τόπο της γέννησης, σε αναζήτηση του βρέφους που είναι ο «ταχθείς βασιλεύς των Ιουδαίων.» Ποιος πιστεύει σήμερα πως οι μάγοι είχαν σκοπό να χλευάσουν τον Ιησού με αυτόν τον τίτλο;


Τελικά, είναι πιο πιθανό για έναν άνθρωπο να έχει παντρευτεί, να έχει κάνει παιδιά και να έχει προσπαθήσει να κατακτήσει ένα θρόνο, από όσο να έχει γεννηθεί από μία παρθένα, να έχει περπατήσει επάνω στην επιφάνεια του νερού και να έχει αναστηθεί εκ νεκρών».

Πηγή: The Holy Blood and the Holy Grail των M. Baigent, R. Leigh & H. Lincoln




15 comments:

  1. Όσο και να προσπαθήσεις να κλωνίσεις το θρησκευτικό μας συναίσθημα εγώ θα το ψήσω το αρνάκι στη μνήμη του και θα φτιάξω κι ένα κοκορέτσι για μεζέ.

    ReplyDelete
  2. Βρε @swell γιατι θελεις να στεναχωρεις κοσμο,τετοιες
    μερες,τωρα,που οι περισσοτεροι συμπατριωτρες μας θελουν να πανε στα βουνα & στα λαγκαδια τους, ν´ ακουσουν σκυλαδικα και οτι αλλο..κακο προκυψει, να φανε 17 κιλα αρνι (περαστικα τους!)και στο τελος να τσακωθουν ΚΑΙ ΦΕΤΟΣ για τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ (κλασσικα!);
    Μηπως εχουν πολλοι τις θρσηκευτικες ανησυχιες που δικαια θετεις εδω; Ε,τοτε εγω μαλλον ειμαι απο τη...
    Κινα! :)

    ReplyDelete
  3. @Monahikos likos: Λύκε το ξέρουμε ότι είσαι σαρκοβόρος...

    ReplyDelete
  4. @Εlva: Bλέπεις βρε γαμώτο, τί μέρες με πιάνουν αυτές οι ανησυχίες; Αλήθεια, στην Κίνα τί έθιμα έχετε;

    ReplyDelete
  5. Ουδεις νηστευει,τρωμε του σκασμου και οτι μας αρεσει!
    Ακου αρνια,αντερα σουβλιστα
    και τετοιες βαρβαροτητες!
    :) Ασε που σας περναμε και θα κανουμε Πασχα, αυτη τη βδομαδα, αλλά οπως και στις εκλογες, ουτε και που το παιρνεις..χαμπαρι! Aλλα κολπα στη..Κινα,βλεπεις! :)

    ReplyDelete
  6. @Elva: Το πιο θετικό είναι ότι εκεί δεν το παίρνετε είδηση. Εδώ, αντίθετα, για να γλυτώσεις πρέπει να πάρεις ή τα βουνά ή τις θάλασσες...

    ReplyDelete
  7. Το ξερω,..στα ειπα,γι αυτα και για κατι αλλα, ησυχασα που μεταναστευσα!Ξερεις τι θεραπεια ειναι να μη βλεπεις τις γνωστες φατσες και τα ιερατεια, στη ΤV; Κερδíζεις χρóνια! :)
    Εσυ πάντως να υποθεσω οτι παíρνεις τις...θαλασσες, άν κρινω απο το τιτλο του blog; :)

    ReplyDelete
  8. @Elva: Σωστά, σε νησί βρίσκομαι και τις θάλασσες παίρνω όταν έχω την ευκαιρία.

    ReplyDelete
  9. Απο το να παιρνει κανεις τα ..βουνα, να σου πω, προτιμοτερες ειναι οι θαλασσες! :) Παντως, αντιθετα απο το ρητο, εγω πιστευω οτι οι..τρέλλες πανε στα βουνα και εκει ακουνε και..κλαρινα! :0

    ReplyDelete
  10. @Elva: Επίτρεψέ μου να σου πω, ότι πλέον κλαρίνα ακούγονται και σε άβατα μέχρι σήμερα μέρη. Στη Βουλή και τις εκκλησίες...

    ReplyDelete
  11. Το ξερω, (δυστυχως), αλλα εγω αναφερθηκα στη ..πηγη τους! :PP
    Aλλος εχει..κλαρινο στο μυαλο,τι να πεις μετα; :)

    ReplyDelete
  12. Για αυτούς τους λόγους που αναφέρεις θεωρήθηκαν ως αιρετικά κάποια Ευαγγέλια και φρόντισαν να μειωθούν οι απορίες των πιστών όσο το δυνατόν περισσότερο.
    Αν ρωτούσες γιατι αυτο και γιατί εκείνο, δεν έπαιρνες ποτέ κάποια λογική απάντηση απο ιερέα.
    Οι θρησκείες ειναι κράτη εν κρατών.
    Θα σε αφορίσει κανεις με αυτά που γράφεις.
    Κι εγω κοκορέτσι οπωσδήποτε !

    ReplyDelete
  13. @Tzonakos: Δεν ανησυχώ Τζονάκο. Από αφορισμό σε αφορισμό με πηγαίνουν...

    ReplyDelete
  14. Αγαπητέ swell, με απογοήτευσες.
    Μα υπάρχουν άνθρωποι που διαβάζουν τέτοια βιβλία;
    Αυτοί είναι ικανοί να μας πούνε ότι ποτέ δεν έγινε η σταύρωση του Ιησού και ότι το όλο γεγονός ήταν σκηνοθετημένο!

    Προσεύχομαι για την ψυχή σου.

    Υ.Γ. Με τέτοιες ιδέες, δεν φοβάσαι μήπως ο Rebel καταντήσει αλήτης;

    Παράγραφος

    ReplyDelete
  15. @Παράγραφος: Φαίνεται λοιπόν ότι υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που διαβάζουν τέτοια βιβλία. Κι εμένα μου το δάνεισε ένας κατάπτυστος τέτοιος. Σε ό,τι αφορά δε το Rebel, τί σε κάνει να πιστεύεις ότι δεν έχει ήδη αναχθεί σε αυτό το "ύψος";

    ReplyDelete

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...