S K 15

Ξεκινήσαμε αρχές Αυγούστου. Ευβοϊκός και πρώτος σταθμός στην Αγία Κυριακή στον Παγασητικό, λιμάνι της ορεινής Γλώσσας. Η Γλώσσα είναι το πιο καθαρό χωριό που έχω δει ποτέ. Στην Αγία Κυριακή είδα για πρώτη φορά τις συζητήσεις (τότε άρχισαν) μεταξύ ψαράδων και εοκικών. Οι τελευταίοι τους έδιναν κίνητρα για την καταστροφή των καϊκιών, στο πλαίσιο της προστασίας της αλιείας. Μετά την Αγία Κυριακή, Σκιάθος (πλημμυρισμένη από κόσμο) Σκόπελος και Αλόννησος. Στη Σκιάθο, ενώ και η Ρ. κι εγώ είχαμε σταματήσει το κάπνισμα, η Ρ. αποφασίζει μετά το φαγητό να καπνίσει ένα τσιγάρο. Προσφέρει και σε μένα και δεν το παίρνω. Μετά από λίγες μέρες, αποφασίζω να καπνίσω ένα τσιγάρο μετά το φαγητό. Στην Αλόννησο πήρα τη δική μου μάρκα. Έκτοτε καπνίζω συνεχώς.

Με το που φθάνουνε στην Αλόννησο και δένουμε στα δεξιά των ψαρόβαρκων στη μοναδική ελεύθερη θέση που υπήρχε, μας πλησιάζει μία κοπέλα με φυλλάδια στα χέρια. Μας λέει καλωσορίσατε και μετά συμπληρώνει: Θέλω να σας ενημερώσω για το Θαλάσσιο Πάρκο των Β. Σποράδων. Βγαίνουμε από την βάρκα τη χαιρετάμε κι εμείς και χαμογελώντας μας λέει: Α, δεν χρειάζεται να πω τίποτα σε σας. Βλέπει την απορία στα πρόσωπά μας και δείχνει τις μπλούζες μας. Ήταν της Mom. Αρχίζουμε να περπατάμε στο λιμάνι και ακούμε δυνατές φωνές από την άλλη πλευρά, εκεί που βρισκόταν πλαγιοδετημένο ένα όμορφο μπλε καΐκι.

Το καΐκι ήταν της Mom. Στην ομάδα ήταν και ένας γνωστός μας. Ο Γιώργος Κυνηγός. Είχαν στήσει στη προβλήτα ένα stand με υλικό της Mom. Ο καυγάς γινόταν με έναν λιμενικό ο οποίος τους ζητούσε να πάρουν το καΐκι και να φύγουν. Όταν τον ρώτησα ποιός ενοχλείτο, μου απάντησε ότι παραπονούνταν οι ψαράδες γιατί οι φώκιες έσχιζαν τα δίχτυα τους και δεν γούσταραν τη Mom που έκανε καμπάνια για την προστασία τους και περιόριζε τις περιοχές που μπορούσαν να ψαρέψουν.

Τότε ακόμα οι ψαράδες δεν μπορούσαν να αντιληφθούν ότι η δημιουργία του Θαλάσσιου Πάρκου θα βοηθούσε όλους τους Αλοννησιώτες. Ούτε μπορούσαν να αντιληφθούν ότι αφ’ ενός η υπεραλίευση και αφ’ ετέρου ο τρόπος ψαρέματος που πολλοί απ’ αυτούς επέλεγαν (και μερικοί το κάνουν ακόμη και σήμερα – χρησιμοποιούν δυναμίτη) προδιέγραφε με σαφήνεια τη σημερινή κατάσταση των αλιευμάτων.

Θυμάμαι μια σκηνή στο καφενείο στο Κυπαρίσσι της Πελοποννήσου ένα Πάσχα, όπου ο αστυνομικός του χωριού ρωτούσε έναν συντοπίτη του ψαρά να του πει που είχε ρίξει το δυναμίτη την προηγούμενη νύχτα! Και ο ψαράς του είπε. Και συνέχισαν τη συζήτηση… Ακόμα δεν έχω αποφασίσει ποιος από τους δυο ήταν ο μεγαλύτερος μαλάκας.

Με τον Γιώργο Κυνηγό καθίσαμε μετά και κουβεντιάζαμε για ώρες, πίνοντας αμέτρητες μπύρες. Αργότερα, η Ρ. μου είπε ότι της άρεσε πολύ. Όχι για την ίδια, φρόντισε να συμπληρώσει, αλλά για τη μικρή της αδελφή.

Ξεκινάμε από την Αλόννησο ένα πρωί για Λήμνο. Περιστέρα, Κυρά Παναγιά, Πράσσο, Πιπέρι. Δεν περάσαμε από την Ψαθούρα όπου βρίσκεται ο φωτεινότερος φάρος του Αιγαίου. Είχαμε βγάλει πορεία για Αη-Στράτη. Ο καιρός ήταν καλός, είχε και ζέστη με αποτέλεσμα κατά το μεσημέρι να περιοριστεί η ορατότητα. Παρότι ταξιδεύαμε ήδη τέσσερεις ώρες ο Αη-Στράτης δεν φαινόταν ούτε με τα κιάλια. Η Ρ. άρχισε να ανησυχεί ότι είχαμε χαθεί. «Εγώ έχω διαβατήριο μαζί μου, ενώ εσύ όχι» είπε. Και πρόσθεσε «Όταν θα βγούμε Τουρκία θάχεις πρόβλημα». Μετά από πίεση με πείθει να καλέσω στο VHF το λιμεναρχείο του Αη-Στράτη. Το κάλεσα και μετά από μερικά λεπτά ακούμε: «Ποιος θέλει το λιμεναρχείο στον Αη-Στράτη;» «Εγώ, είμαι μ’ ένα φουσκωτό μεταξύ Ψαθούρας και Αη-Στράτη και επειδή δεν τον έχω δει ακόμα, ήθελα να ρωτήσω τι ορατότητα δίνει σήμερα το μετεωρολογικό.» «Πρώτον, ο Αη-Στράτης δεν έχει λιμεναρχείο και δεύτερο, η ορατότητα είναι 2-3 μίλια. Είμαι μ’ ένα σκάφος στο λιμάνι του νησιού και σ’ άκουσα.» Πάλι ρεζίλι γίναμε. Μετά από λίγο έχουμε πλησιάσει στο νησί και, ξαφνικά, από το πουθενά ακούγεται ένας τρομακτικός θόρυβος εξαιρετικά κοντά μας. Ένα πολεμικό αεροπλάνο πέρασε από πάνω μας στα πενήντα μέτρα. Μας έφυγε η ψυχή. Δεν καταλάβαμε αν ήταν ελληνικό ή τούρκικο. Μπαίνουμε στο λιμάνι, ένα παιδάκι έρχεται και μας βοηθάει να δέσουμε. Ρωτάει «Εσείς θέλατε στο VHF το λιμεναρχείο του Αη-Στράτη;» Αμέσως σκέφτηκα ότι σε όλο το νησί το θέμα συζήτησης ήταν για έναν μαλάκα που έψαχνε το λιμεναρχείο του Αη-Στράτη. Και συνεχίζει το παιδάκι: «Ο πατέρας μου σας μίλησε» και μας δείχνει ένα τύπο σε μια ψαρόβαρκα λίγο πιο πέρα.

Βρίσκουμε πιο κάτω ένα καφενεδάκι. Μια γιαγιούλα καθόταν έξω απ’ αυτό. Όταν πλησιάσαμε μας είπε «Καλημέρα παιδιά μου, καλωσορίσατε. Καθίστε – καθίστε». Καθόμαστε στο μοναδικό τραπεζάκι που υπήρχε και παραγγέλλουμε 2 νεσκαφέ. Η γιαγιά μας ρώτησε τι ήταν αυτό. Δεν το είχε ξανακούσει. Παραγγείλαμε δύο ελληνικούς, σκέτο για τη Ρ. και μέτριο για μένα. Τους φέρνει και έχει κάνει λάθος και είναι και οι δύο μέτριοι. Η Ρ. της το λέει. «Μη στενοχωριέσαι κόρη μου, θα τον πάρω αυτόν και θα σου φτιάξω άλλο». «Θα τους πιω εγώ και τους δύο μέτριους» είπα. Η γιαγιά μπαίνει μέσα στο καφενεδάκι για να φτιάξει το σκέτο καφέ της πριγκίπησας.

Μετά τον καφέ πηγαίνουμε βόλτα στην πλαγιά πάνω από το λιμάνι, όπου βρίσκονταν τα «σπίτια» που έμεναν οι εξόριστοι, σε απόσταση το ένα από το άλλο για να δυσκολεύεται η επικοινωνία. Τα σπίτια ήταν στη πραγματικότητα κουτιά! Αργά το μεσημέρι πηγαίνουμε για φαγητό στο μοναδικό εστιατόριο του λιμανιού. Εκεί ήταν μαζεμένο όλο το νησί. Ξεχώριζαν οι Ελληνοαμερικάνοι που είχαν έρθει στην πατρίδα για το καλοκαίρι. Όλοι φορούσαν τα καλά τους. Δεν θα ξεχάσω μια κυρία που εμφανίστηκε ξαφνικά «πετώντας» πίσω από δύο μεγάλα βέλγικα λυκόσκυλα. Ήρθε με αυτά καταϊδρωμένη στο εστιατόριο, γιατί αφού τα είχε, έπρεπε να τα δουν και οι άλλοι.